لوله کشی ساختمان یکی از آن فرایندهای تاسیساتی در ساخت و سازها است که مستلزم ابزار کار مخصوص به خود می‌باشد. ابزار کار لوله کشی مورد نیاز برای پیشبرد این فرایند، باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند تا از هدررفتـن آب که یک سرمایه ملی است جلوگیری کنند. گر می‌خواهید با لوازم لوله کشی آب آشنا شوید تا انتهای این مقاله از ابزار هیوندای با ما همراه باشید.
مهم‌ترین ابزار مورد نیاز برای کار لوله کشی
اصلی‌ترین ابزارها برای لوله کشی ساختمان عبارتند از:
- انواع آچار (آچارزنجیری، آچار تسمه‌ای و آچار لوله‌گیر یا شلاقی، گازانبر، آچار آلن، آچار هواگیری رادیاتور، آچار رادیاتور، آچار مخصوص کنتور گاز، آچار سوئدی، آچار زباله‌کش): ابزارهای متنوعی که برای گرفتـن لوله، باز و بسته کردن، چرخاندن و …. به کار می‌رود.
- آچار فرانسه: برای باز و بسته کردن انواع پیچ‌های چهارگوش یا شش‌گوش
- آچار تسمه‌ای: برای باز و بسته کردن لوله‌های آسیب‌پذیر مثل لوله‌های مسی بدون هیچ گونه آسیب به آنها
- آچار سوئدی: برای باز و بسته کردن لوله‌ها در مکان‌هایی که امکان چرخش آچارهای بلند دیگر وجود ندارد.
- آچار زنجیری: این آچار یک زنجیر بسیار محکم فولادی و فک با دندانه دوطرفه دارد که برای باز و بسته کردن لوله‌های بزرگ کاربرد دارد.
- آچار لوله‌گیر یا آچار شلاقی: این آچار به دور لوله قفل می‌شود و آن را محکم نگه می‌دارد که برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های هرزشده استفاده کرد.
- آچار هواگیری رادیاتور: برای باز کردن پیچ هواگیر رادیاتور و امکان عبور هوای ناخواسته از داخل وسیله موردنظر به کار می‌رود.
- آچار رادیاتور: برای شل یا سفت کردن شیر و فلکه‌های رادیاتور
- آچار مخصوص کنتور گاز: برای باز کردن کنتور گاز
- آچار آلن:برای باز و بسته کردن پیچ‌های آلن
- آچار زباله‌کش:برای دفع زباله‌ها
- گازانبر:برای محکم نگه داشتن یا باز کردن اتصالات لوله‌کشی
- انبردست (قفلی و کلاغی): برای محکم نگه داشتـن لوله یا باز و بستـه کردن آن
- دم باریک: برای بریدن، نگه داشتن اتصالات، تاب دادن و یا لخت کردن سیم‌ها
- لوله‌برهای تلسکوپی و مشتی: ابزاری برای برش لوله‌ها
سایر ابزار و لوازم ضروری برای کار لوله کشی
علاوه‌بر موارد فوق، برخی ابزارهای دیگر هم برای کار لوله کشی ضروری است که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم:
- متر: ابزاری برای اندازه‌گیری طول لوله
- خط کش فولادی: این خط کش معمولا بر حسب اینچ و میلی‌متر درجه‌بندی شده است.
- گونیا: ابزاری برای سنجش قائمه بودن دو لوله نست به هم
- کولیس: ابزاری برای اندازه‌گیری قطر داخلی و خارجی لوله
- انواع گیره لوله: برای ثابت نگه داشتن لوله
- گیره لوله رومیزی
- گیره لوله صحرایی
- گیره لوله زنجیری
- لوله‌خم کن دستی و هیدرولیکی: ابزاری برای خم کردن لوله‌ها
- حدیده برقی و دستی: ابزاری برای رزوه کردن سر لوله‌ها
- پلیسه‌گیر: برای حفظ دقت و ظرافت کار
- روغندان: برای کاهش اصطکاک و روان‌کاری و روغن‌کاری
- قلم کنف کوبی و سرب کوبی: برای جاگذاری و کوبید‌ن کنف بافته‌شده و سرب ریخته‌شده از انواع قلم
- بوته سرب: ظرف مخصوص برای ذوب کردن سرب
- کوره ذوب سرب: کوره های معمولا گازی که برای تهیه گرمای لازم جهت ذوب سرب به کار می‌روند.
- ملاقه سرب‌ریزی: برای ریختـن سرب مذاب در هر اتصال از پیمانه‌ای دسته‌دار و شیادار
- کمربند سرب‌ریزی (بستـه های طوقه ای): برای جلوگیری از بیرون‌ریزی مواد مذاب از طوقه لوله چدنی
- مولتی‌متر: برای اندازه‌گیری ظرفیت خازن، جریان ، ولتاژ و…
- واشر لاستیکی: برای آب‌بندی اتصالات
- گیج فشار: برای اندازه‌گیری فشار سیال
- برقو یا کالیبراتور: برای اصطلاح قطر داخلی لوله و یکسان کردن آن
- چراغ جوشکاری گازی: برای لحیم‌کاری و تعمیر لوله‌های مسی
- لوله بازکن: برای باز کردن لوله سینک ظرفشویی، توالت، چاه فاضلاب یا حمام به کار می‌رود.
- اره آهن‌بر و اره آهن‌بر دندانه‌ریز: برای برش لوله‌ها
- پد لحیم‌کاری: پارچه ای نسوز که برای محافظت از سطوح حین لحیم‌کاری استفاده می‌شود.
- خمیر اپوکسی: برای تعمیر فوری نشتی لوله
- پیچگوشتی فیلیپس نوک‌داراز و پیچگوشتی مشتی چهارسو: برای باز و بستـه کردن اتصالات
اگرچه مهم‌ترین ابزار کار لوله کشی موارد فوق هستند، اما وجود برخی ابزارها نیز برای لوله کشی واجب و ضروری هستند که عبارتند از:
- اتصالات (لوله مغزی، مهره ماسوره، درپوش لوله، سه راهی و چهار راهی، سردنده و زانویی: برای هدایت لوله به مسیر دلخواه در لوله کشی
- لوله مغزی: اتصالات کوتاهی که دوسرشان رزوه شده‌اند
- مهره ماسوره: برای اتصال دو قسمت از لوله به صورت نر و ماده در لوله کشی آب و فاضلاب به کار می رود.
- درپوش لوله یا کپ: برای مسدود کردن لوله‌ها
- سه راهی و چهار راهی: برای ایجاد انشعاب‌های فرعی در مسیر لوله‌کشی اصلی
- سردنده: برای اتصال لوله و اتصالات جوشی به لوله و اتصالات دنده‌ای
- زانویی: برای تغییر جهت لوله‌ها و زاویه‌دهی
- قلاویز: برای رزوه کردن سطح داخلی لوله‌ها
- مشعل: برای لحیم‌کاری لوله‌های مسی
- کاتر لوله‌های پلاستیکی: برای بریدن لوله‌های پلاستیکی
- نوار تفلون: برای جلوگیری از نشت‌های احتمال و بستتن دقیق نشتی‌های کوچک
- تراز آهنربایی: تراز که نیازی به نگه داشتن با دست ندارند و دو دست لوله کش آزاد است.
- تراز: برای بالا بردن دقت جهت نشان دادن حالت افقی یا عمودی لوله
- انواع بست لوله (بست تی، بست پایه‌دار، بست تک پیچ یا یک‌طرفه، بست دوپیچ یا دوطرفه، بست زرد، بست علمکی با ارتفاع 5 و 7 سانت، بست رگلاژی: برای تثبیت شبکه
در آخر لازم است بگوییم که ابزار و لوازم لوله کشی ساختمان برای پلیسه‌گیری، لحیم‌کاری، گشاد کردن سوراخ کردن، برش دادن، خم کردن و تمیز کردن لوله‌ها به کار می‌روند.
سخن پایانی
یکی از عناصر چهارگانه ای که ایرانیان باستان آن را بسیار گرامی و مقدس می‌شمردند آب است. بیشتر اقوام کهن ایرانی الهه‌ی آب را به وجودآورنده هستی و گرداننده جهان می‌دانستند. بدیهی است که حفاظت از این عنصر طبیعت، وظیفه همگانی بشر است. حفاظت از آب در عین حال که کار بسیار راحتی است در آینده بشر نقش بسیار حساس و چالش برانگیزی دارد. با خودکفایی اصولی در امور لوله کشی منازل خود یا حتی سپرد‌ن این کار به متخصصین این رشته کمک شایانی در نیل به این هدف والا و جلوگیری از چکه کردن و هدر رفتن آب خواهید کرد.
در این مقاله به معرفی ابزارهای اصلی برای شغل لوله کشی که یکی از مهم‌ترین بخش‌های تاسیسات ساختمان است پرداختیم. امیدواریم این نوشتار برای آشنایی شما عزیزان با ابزار و ملزومات لوله کشی و کسب مهارت در به کارگیری آنها نقش مثمرثمری داشتـه باشد.